صنایع استانی زیر فشار تحریم‌ها و هدفمند کردن یارانه‌ها
احتمال تعطیلی کارخانه‌های انرژی‌بر و بیکاری کارگران
کارخانه‌های فولاد بویراحمد، سیمان و قند یاسوج و آجر گچساران و کارخانه در حال ساخت آجر دهدشت از آن دسته صنایع استان به شمار می‌روند که براساس انرژی ارزان طراحی و ساخته شده‌اند.
در شهرستان گچساران نیز یک کارخانه تولید سیمان سفید در حال ساخت است که بدون تردید از هدفمند‌سازی یارانه‌ها در نیمه دوم سال تاثیر می‌پذیرد، این کارخانه نیز براساس انرژی ارزان طراحی شده است.
تعدادی کارخانه تولید محصولات لبنی در استان وجود دارد که برخی زیر نظر سازمان صنایع استان و برخی نیز در حوزه مدیریت سازمان جهاد کشاورزی فعالیت دارند و دوغ آبعلی در یاسوج، کارخانه لبنی فرودگاه و تعاونی لبنیاتی عرفانی در دهدشت محصولات لبنی استان را تامین می‌کنند. معاون برنامه‌ریزی سازمان صنایع و معادن استان کهگیلویه و بویراحمد با بیان این‌که در زمینه صنایع شیمیایی و مواد شوینده نیز کارخانه‌های کوچک و بزرگی در استان در حال فعالیت است، اضافه می‌کند: «مصرف انرژی در این صنایع بالاست یا به قول کارشناسان آنها در گروه صنایع انرژی‌بر قرار می‌گیرند و این نگرانی وجود دارد که بعد از حذف یارانه‌ها و افزایش قیمت انرژی، قیمت تولیدات این کارخانه‌ها و صنایع به‌شدت افزایش یابد، به‌طوری که مدیران آنها قادر به فروش کالاهای خود نباشند.»
احتمال تعطیل کارخانه‌ها و بیکاری
مدیران صنایع استان می‌گویند بنگاه‌های تولیدی به سادگی نمی توانند فشار قیمت تمام‌شده را به تولید نهایی منتقل کنند چون هم مشتری داخلی قدرت خرید ندارد، هم محصول تولیدی قدرت رقابت با کالاهای وارداتی را نخواهد داشت.
شهرام باقری، مدیر عامل کارخانه فولاد یاسوج، تصریح می‌کند که چون زیر ساخت‌های لازم برای رقابت در استان کهگیلویه و بویراحمد وجود ندارد و فناوری به کار رفته در صنایع این استان از استانداردهای دنیا عقب‌تر است، درصورت حذف یارانه‌ها وضع صنایع انرژی بر مانند فولاد سخت خواهد شد.
وی می‌افزاید: «کل تولید واقعی فولاد کشور حدود ۱۲ میلیون تن است. در حالی که میزان تولید یک کارخانه فولاد در شهر انشان چین که مشخصا از خط تولید آن دیدن کردم، به ۲۰ میلیون تن می‌رسد. هرچه میزان تولید بیشتر باشد، هزینه‌های تولید کمتر و در نتیجه امکان رقابت بیشتر می‌شود. تولید کارخانه فولاد یاسوج به اندازه‌ای نیست که بتواند با سایر شرکت‌ها رقابت کند، بنابراین درصورت حذف یکباره و ناگهانی یارانه‌ها بدون تردید کارخانه فولاد یاسوج تعطیل و۵۰۰ کارگر آن بیکار خواهند شد.» به عقیده باقری، قانون هدفمند کردن یارانه‌ها باید برای صنایعی همچون فولاد به‌صورت پلکانی عملیاتی شود تا تولید آسیب جدی نبیند و قدرت ترمیم داشته باشد.
در قانون هدفمند کردن یارانه‌ها پیش‌بینی شده است دولت امسال از محل حذف یارانه‌ها ۲۰ هزار میلیارد تومان (۲۰ میلیارد دلار) درآمد داشته باشد و قرار است برای مقابله با تورم ناشی از افزایش قیمت کالاها، نیمی از درآمدهای حاصل از افزایش قیمت، در اختیار خانواده‌های کم‌درآمد و فقیر قرار بگیرد، بخشی دیگر به تولید اختصاص یابد و بخشی نیز در طرح‌های عمرانی هزینه شود.
با این حساب درصورت تقسیم مساوی اعتبارات سهم تولید از یارانه‌ها در صورتی که درآمد دولت امسال ۲۰ هزار میلیارد تومان باشد، حدود ۳۰ درصد یعنی حدود ۷ هزار میلیارد تومان خواهد بود. اما گزارش‌ها حاکی از آن است که تنها ۲۰ درصد از سهم تولید قرار است به صنایع اختصاص یابد و بقیه آن در اختیار سایر بخش‌های تولیدی گذاشته می‌شود. این در حالی است که برآورد مدیران کارخانه‌های کهگیلویه و بویراحمد حاکی از آن است که با حذف یارانه‌ها، بخش عمده‌ای از صنایع استان با مشکل جدی مواجه می‌شود.
مدیران این کارخانه می‌گویند اگر دولت برنامه پلکانی برای حذف یارانه‌های انرژی به اجرا نگذارد، این احتمال وجود دارد که صنایع ناچار شوند بخشی از نیروی کار خود را اخراج کنند یا در معرض ورشکستگی قرار گیرند.
تعریف دولت از صنایع آسیب‌پذیر
معاون برنامه‌ریزی سازمان صنایع و معادن کهگیلویه و بویراحمد با بیان این‌که قرار است دولت به ۲ روش که در بسته پیشنهادی وزارت صنایع گنجانده شده است، به تولید‌کنندگان کمک کند، یادآور می‌شود: «دولت به‌طور مستقیم از طریق پرداخت یارانه ویژه صنایع، همچنین با حذف درصد کمتری از یارانه صنایع انرژی‌بر به‌صورت غیر مستقیم از این صنایع حمایت خواهد کرد.»
به گفته شجاعی، تعریف وزارت صنایع و معادن از صنایع آسیب‌پذیر، آن رشته از فعالیت‌هایی است که با افزایش هزینه مستقیم انرژی و حمل‌ونقل با کاهش تقاضا روبه‌رو می‌شوند و نمی‌توانند افزایش هزینه خود را به بخش مصرف منتقل کنند. از نظر آن وزارتخانه، صنایعی که سهم انرژی در قیمت نهایی تولید آنها بیشتر از ۳ درصد باشد جزو صنایع آسیب‌پذیر محسوب می‌شوند. واحدهای تولیدی برای گنجانده شدن در فهرست صنایع آسیب پذیر باید فرم‌هایی را تکمیل کنند که در آن مشخصات عمومی، روند تولید، حساب‌های بانکی و مصرف انرژی پرسش شده است.
مشکلات نوسازی صنایع
مشکلات ناشی از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها فقط به واحدهای تولیدی و فعال موجود بر نمی‌گردد، بلکه طرح‌های بسیاری نیز وجود دارد که براساس انرژی ارزان طراحی و اکنون نیز به دلیل کمبود نقدینگی نیمه‌تمام رها شده‌اند. این واحدهای نیمه‌تمام که بخش زیادی از آنها منتظر دریافت تسهیلات از بانک‌های استان هستند، با مشکلات مضاعفی مواجهند، زیرا ممکن است دیگر طرح‌هایشان مزیت اقتصادی نداشته باشد.
بخش عمده‌ای از صنایع قدیمی نیز به دلیل ارزان بودن انرژی در ایران، از تجهیزاتی استفاده می‌کنند که مصرف انرژی در آنها بالاست که این واحدهای تولیدی نیز، هنگام حذف یارانه‌های انرژی با مشکل دو چندان روبه‌رو می‌شوند. زیرا از یک‌سو باید در مدتی که قیمت انرژی افزایش می‌یابد، هزینه‌های خود را کاهش دهند تا از پس افزایش قیمت‌ها بر آیند و از سوی دیگر ناچارند با تغییر تجهیزات و فناوری از میزان مصرف انرژی بکاهند. در استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل نزدیکی به منابع انرژی همچون گاز تولیدی در گچساران بسیاری از واحدهای تولیدی چنین وضعی دارند.شاید مدیران صنایع استان بتوانند با کاهش هزینه و همزمان با بالا بردن قیمت‌ها، واحدهای تولیدی خود را تا مدتی سرپا نگه دارند، اما مشکلاتی نظیر تحریم‌ها و کمبود نقدینگی مانع بزرگی بر سر نوسازی و بازسازی صنایع استان به شمار می‌رود.
مدیرعامل کارخانه فولاد بویراحمد می‌گوید که به‌دلیل تحریم‌هایی که امسال شدیدتر شده است، برخی کالاها و مواد با چند برابر قیمت وارد کشور می‌شود که این وضع خودبه‌خود هزینه تولید را افزایش می‌دهد.
وی اضافه می‌کند در چنین شرایطی، مدیران صنایع استان چاره ای ندارند جز آن‌که از میان بد و بدتر، گزینه بد را که تعطیل کارخانه است، انتخاب کنند تا دست کم، بدهکار کارگران و فروشندگان مواد اولیه نباشند.
